Figure 2.5 These three selendang - scarves - are items marketed to tourists, and represent East Timorese identities in three different languages. From top, Timor Lorosae (Tetum), Timor Leste (Portuguese) and a souvenir from Lore 2 in English. Indonesian versions of the above could not be sourced. (Photo: YaNNo/ Nicki Harber, June 2002)

Rabu, 26 Maret 2008

Figura....

Francisco Martins “Mehi Sai Interprete, Too Ikus Sai Duni”

Nudar ema humana nebe moris iha mundo sempre iha mehi nebe mak ita kuda iha ita nia laran desde kiik. Maibe dala ruma buat nebe mak ita mehi desde kiik diak ida bele halai ses fali wainhira ita boot mai. Maibe buat sira ita tenki hasoru ba iha ita nia moris para bele lao ba oin tantu hasoru aat ou diak. Maibe wainhira buat sira nee atu lao ba oin iha ita ema moris, ita mos tenki iha prinsipio.

Fransisco Soares Martins, halao nia moris nudar interprete ou durubahasa nebe mak nia mehi kedas sei kiik oras nee sai realidade duni. Servisu nee nia halao kedas desde nia sei iha banku eskola secundario. Neemak oras nee nia sai interprete ba polisia UNPOL unidade Investigasaun Distritu Dili nian hahu husi 2007 ate agora.

Nudar oan mane boot husi maun alin 12, iha tempu Indonesia nian, nia aman laiha servisu halao vida hanesan ema agrikultor nain. Maibe nudar oan mane boot no maun bot iha uma laran, dala barak iha hanoin oi-oin mak mosu husi iha ita nia hanoin.

Durante iha banku eskola, sempre hasoru desafio oi-oin liu-liu kona ba fasilidades eskola nian. Iha altura neeba nia sasan nebe atu uza ba eskola susar tebes atu iha, tanba laiha osan atu hola. Buat sira nee halo ita hanoin barak, kuando haree fali ba kolega sira seluk sira sasan nebe sira uza sempre troka hela deit. Maibe ho kondisoens familia uma laran nian mak hanesan nee i ita tenki prontu simu saida deit mak ita hasoru iha ita nia moris tantu buat nee aat ou diak.

Nia moris iha Dili 18 de Febreiro 1981, remata eskola primaria iha SD Cina 1993, Eskola Pre-Sekundario iha SMP 3 1999, Eskola Secundario iha SMA 3 2001. Depois remata tiha husi banku SMA, nia kuntinua estudo ba iha universidade Maulear. Maibe tanba finansas orsamentu nia la konsege halao too hotu maibe too deit iha semester II.

Profissaun hanesan interprete nia halao kedas desde iha banku SMA, depois krizi 1999 nia hetan kontratu hanesan durubahasa iha ICRC durante fulan rua nia laran. Iha 2001 too 2002 nia voluntario iha Cruz Vermelha nudar Koordenador Desastre Naturais i nia mos servisu iha jornal Suara Timor Lorosae hanesan wartawan. Depois nee sai husi fatin rua nee nia tama fali ba iha ONG Oxfam hanesan media center durante fulan tolu nia laran. Hotu tiha husi kontratu nee nia kuntinua nafatin iha Oxfam halao servisu hanesan durubahasa.

Remata tiha husi nee, Fransisco sai fali korespondent iha RTP durante tinan ida nia laran. Iha 2004 nia tama fali ba iha Time Timor hanesan wartawan durante fulan haat resin nia laran. Depois sai tiha husi nee iha 2005-2006 nia tama fali ba iha Security Maubere. Depois mosu krizi 2006 nia sai durubahasa iha Forsa Australiano, hotu tiha husi nee nia sai interprete fali iha UNPOL unidade Investigasaun Distritu Dili ate agora.

Proffisauan hanesan interprete ou durubahasa nee hanesan servisu diak ida nebe mak nia hasoru. Tanba temi naran interprete nee halo ema kontente, tanba ema bele bolu ita hanesan durubahasa. Maibe sai hanesan durubahasa dala ruma mos hasoru desafio kona pronunsia husi UNPOL sira, tanba pronunsia no kultura oi-oin nebe mak sira uza tuir ida-idak nia pronunsia, hanesan husi Bangladesh,Pakistan, Australia, Portugal, tanba ida-idak ho nia pronunsia Inglesh nian.

Maibe sai hanesan interprete buat nebe mak importante mak hanesan ita tenki menyesuaikan ita nia aan hodi koko tradus lia fuan nebe mak sira koalia mai ita. Laos nee deit disamping ita halo tradusaun, ita mos tenki aprende barak liutan hodi aumenta kapasidade nebe mak ita iha.

Ho servisu nebe mak nia iha agora nee, nia bele ajuda hodi susutenta fasilitas nebe mak persija husi nia alin sira.Wainhira hakarak sai interprete ou durubahasa ita tenki aprende buat barak, liu husi treinamentu i liu-liu mak tenki lee barak hodi koko halo konversa.mika gomes

Tidak ada komentar:

Cruz_hOmeLand

Cruz_hOmeLand
Timor_Map

My CounTry

My CounTry
Timor-Leste's flag raising ceremony at UN Headquarters